Hiện nay, nhu cầu về chỗ ở của người nước ngoài tại Việt Nam là rất lớn. Tuy nhiên, để một người nước ngoài sở hữu được 01 căn nhà tại Việt Nam, thì có rất nhiều vấn đề pháp lý được đặt ra. Trong phạm vi bài viết này, Luật sư Dĩ An chúng tôi chỉ nêu những vấn đề pháp lý liên quan đến việc cá nhân người nước ngoài mua nhà tại Việt Nam theo hình thức: Mua, thuê mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế nhà ở (không đề cập đến cá nhân, tổ chức nước ngoài sở hữu nhà ở theo hình thức đầu tư dự án).
1. Điều kiện để người nước ngoài mua nhà tại Việt Nam
Theo Khoản 3, Điều 160 Luật nhà ở năm 2014 quy định:
3. Đối với cá nhân nước ngoài quy định tại điểm c khoản 1 Điều 159 của Luật này thì phải được phép nhập cảnh vào Việt Nam và không thuộc diện được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao, lãnh sự theo quy định của pháp luật.
Như vậy, để một cá nhân là người nước ngoài sở hữu nhà ở tại Việt Nam, thì tại thời điểm giao dịch, người đó phải được nhập cảnh vào Việt Nam và không thuộc diện được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao, lãnh sự theo quy định pháp luật.
2. Hình thức sở hữu nhà ở của cá nhân người nước ngoài tại Việt Nam
Theo Điểm b, Khoản 2 Điều 159 Luật nhà ở năm 2014
Điều 159. Đối tượng được sở hữu nhà ở và hình thức sở hữu nhà ở tại Việt Nam của tổ chức, cá nhân nước ngoài
2. Tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam thông qua các hình thức sau đây:
b) Mua, thuê mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế nhà ở thương mại bao gồm căn hộ chung cư và nhà ở riêng lẻ trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở, trừ khu vực bảo đảm quốc phòng, an ninh theo quy định của Chính phủ.
Căn cứ quy định nêu trên, thì người nước ngoài “chỉ được mua căn hộ chung cư (căn hộ thương mại) và nhà ở riêng lẻ trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở“.
3. Các hạn chế về quyền sở hữu nhà ở tại Việt Nam đối với người nước ngoài
Căn cứ theo khoản 2, Điều 161 Luật nhà ở năm 2014, người nước ngoài:
- Chỉ được mua, thuê mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế và sở hữu không quá 30% số lượng căn hộ trong một tòa nhà chung cư;
- Sở hữu không quá hai trăm năm mươi căn nhà;
- Được ở tối đa không quá 50 năm, kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận và có thể được gia hạn thêm theo quy định của Chính phủ nếu có nhu cầu.
- Nếu quá thời hạn được sở hữu nhà ở mà chủ sở hữu không thực hiện bán, tặng cho thì nhà ở đó thuộc sở hữu nhà nước
Trong trường hợp Chủ đầu tư đã bán hết 30% số lượng căn hộ trong một tòa nhà chung cư; hoặc 250 căn nhà ở riêng lẻ trên một khu vực có số dân tương đương một đơn vị hành chính cấp phường, thì người nước ngoài sẽ không được mua, hoặc thuê mua nhà ở tại chung cư hoặc Dự án nhà ở đó.
4. Hướng dẫn thủ tục người nước ngoài mua nhà tại Việt Nam
Hồ sơ cần chuẩn bị gồm:
- Đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất;
- Giấy xác nhận nguồn gốc Việt Nam nếu là người Việt kiều;
- Bản chính hợp đồng mua bán, tặng cho nhà ở hoặc giấy tờ về thừa kế nhà ở theo quy định pháp luật Việt Nam
- Bản sao chứng thực hộ chiếu nước ngoài
- Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu nhà ở hợp pháp của bên bán.
- Biên lai nộp thuế, lệ phí trước bạ
- Bản gốc giấy tờ xác nhận đã mua bán căn hộ qua sàn giao dịch (nếu có);
Hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở nộp tại cơ quan quản lý nhà. Cơ quan tiếp nhận hồ sơ sẽ có trách nhiệm kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ và chuyển cho UBND tỉnh để cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở.
